Οι σμηγματογόνες κύστειςΠροέρχονται από φλεγμονή των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος. Ο πόρος των αδένων βουλώνει και δεν παροχετεύει το σμήγμα. Παρουσιάζονται σε λιπαρό δέρμα και πολύ συχνά στο τριχωτό της κεφαλής. Όταν δημιουργηθεί η κύστη, θα πρέπει να αφαιρεθεί ολόκληρη και όχι να παροχετευτεί. Εάν δεν αφαιρεθεί, θα συνεχίσει να φλεγμαίνει, ιδιαίτερα σε περιόδους άγχους (με συμπτώματα διαπύησης, ερυθρότητας και πόνου).
Θεραπεία: χειρουργική αφαίρεση της κύστης μαζί με το περίβλημά της για να μην ξαναδημιουργηθεί.
Με τον όρο όγκος δέρματος ονομάζουμε κάθε ογκίδιο που προέρχεται από την επιδερμίδα, τα εξαρτήματα της επιδερμίδας, (τρίχες, σμηγματογόνους αδένες), το χόριο και το υποδόριο.
Τους όγκους του δέρματος τους διακρίνουμε στους:
- Καλοήθεις, με πιο συνηθισμένους το λίπωμα και την σμηγματογόνο κύστη και τους
- Κακοήθεις, με πιο συνηθισμένους το μελάνωμα, το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
Τα λιπώματα
Προέρχονται από τον λιπώδη ιστό του υποδόριου. Είναι άγνωστης αιτιολογίας που όμως δεν προκαλούν ενοχλήσεις, ούτε φλεγμαίνουν. Αφαιρούνται για αισθητικούς λόγους ή για ιατρικούς όταν είναι αρκετά μεγάλα και πιέζουν τους παρακείμενους ιστούς. Όταν το μέγεθός τους αυξάνει γρήγορα, θα πρέπει να γίνει έλεγχος για τον αποκλεισμό του λιποσαρκώματος, σπανίου κακοήθους όγκου.
Θεραπεία: χειρουργική αφαίρεση του όγκου (+ βιοψία).
Το Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα του δέρματος (BCC, Basal Cell Carcinoma)
Είναι ο πιο συχνός, αλλά με πολύ καλή πρόγνωση καρκίνος του δέρματος. Στην Αυστραλία (ανοιχτόχρωμοι, με πολύ ηλιοφάνεια), το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού (90%) αναπτύσσει βασικοκυτταρικό καρκίνο. Σχετίζεται άμεσα με τις βλαβερές συνέπειες του ήλιου, και αναπτύσσεται στις περιοχές του σώματος που βλέπει ο ήλιος. Έχει πολύ βραδεία ανάπτυξη, και εκδηλώνεται σαν πλάκα ή ογκίδιο που συχνά αιμορραγεί, ενώ δημιουργείται πληγή που δεν κλείνει. Δεν δίνει ποτέ μεταστάσεις.
Θεραπεία: χειρουργική αφαίρεση της βλάβης μαζί με 5 χιλιοστά υγιούς δέρματος γύρω από αυτήν (+Βιοψία).
Το Ακανθοκυτταρικό Καρκίνωμα του δέρματος (SCC, Squamous Cell Carcinoma)
Είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος του δέρματος μετά το βασικοκυτταρικό. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα παρουσιάζεται σε δέρμα που έχει υποστεί αλλοιώσεις. Οι αλλοιώσεις (έλκη, εγκαύματα) μπορεί να οφείλονται:
- στις βλαβερές συνέπειες του ήλιου,
- σε συνεχή τραυματισμό,
- σε σημεία συνεχούς πίεσης (όπως τα βαριά γυαλιά που πολλές φορές πιέζουν και τραυματίζουν την μύτη).
Επίσης, υπάρχει συσχετισμός με το τσιγάρο (το SCC είναι συχνό στον βλεννογόνο των χειλιών του στόματος) και με τον ιό του ανθρωπίνου HPV.
Θεραπεία: χειρουργική αφαίρεση του καρκινώματος (+βιοψία) μαζί με υγιές δέρμα τουλάχιστον 5 χιλιοστά γύρω από τη βλάβη. Το ακανθοκυτταρικό είναι πιο επιθετικός καρκίνος από το βασικοκυτταρικό. Δίνει μεταστάσεις, και η εξαίρεσή του πρέπει να είναι έγκαιρη όταν διαγνωστεί.
Για το μελάνωμα γίνεται λόγος στο κεφάλαιο των σπίλων.