Το μελάνωμα είναι ο σοβαρότερος και πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος.
Αποτελεί το 1-3% του συνόλου των καρκίνων στον δυτικό πληθυσμό , τον έκτο κατά σειρά συχνότητας καρκίνο στους άνδρες και τον έβδομο κατά σειρά συχνότητας καρκίνο στις γυναίκες .
Μπορεί να αναπτυχθεί σε υγιές δέρμα de novo ή σε προϋπάρχοντα σπίλο.
Η ανάπτυξη του μελανώματος προλαμβάνεται με την αυτοεξέταση των σπίλων ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την ηλιοπροστασία και την εξέταση του δέρματος από ειδικό ιατρό.
Σημεία εμφάνισης είναι οποιοδήποτε σημείο εκτίθεται στον ήλιο όπως κορμός, πρόσωπο, άνω και κάτω άκρα, όπως επίσης τα πέλματα ή οι παλάμες.
Αντίθετα, σημεία που κρύβονται από το μαγιό πολύ σπάνια εμφανίζουν μελάνωμα.
Η πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος εξαρτάται από παράγοντες όπως η αλόγιστη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία , τα ηλιακά εγκαύματα κυρίως κατά την παιδική ηλικία , ο φωτότυπος (τύπος δέρματος , χρώμα μαλλιών και ματιών ) αλλά και η κληρονομικότητα (Σύνδρομο Δυσπλαστικών Σπίλων).
Η γρήγορη εξέλιξη ενός σπίλου αλλά και οι ύποπτες μεταβολές των χαρακτηριστικών του είναι δύο σημεία που χρήζουν περαιτέρω εκτίμηση από ειδικό ιατρό.
Πότε χαρακτηρίζεται ύποπτος ένας σπίλος και τι θα πρέπει να μας ανησυχήσει;
Ένας σπίλος χαρακτηρίζεται ύποπτος (ύποπτος για ανάπτυξη μελανώματος) όταν παρουσιάζει αλλαγή σε ένα από τα πέντε παρακάτω σημεία:
Σημεία ΑBCDE (κανόνας)
A= ασυμμετρία σπίλου – αλλαγή ως προς τον ένα άξονά του
B= ανώμαλα, ασαφή όρια
C=αλλαγή χρώματος, ποικιλία χρωμάτων
D=διάμετρος >6 χιλ
E=εξέλιξη
Πότε και πως πρέπει να αφαιρείται ένας ύποπτος σπίλος;
Ένας σπίλος αφαιρείται όταν εξελίσσεται γρήγορα και οι μεταβολές του χαρακτηρίζονται ύποπτες.Η αφαίρεση του σπίλου απαγορεύεται να γίνει με λέιζερ ή κρυοπηξία . Ο σπίλος αφαιρείται μόνο χειρουργικά και η βλάβη εξετάζεται ιστολογικά (βιοψία).
Άτομα με πολλούς σπίλους (ή με Σύνδρομο Δυσπλαστικών Σπίλων) και συχνά ηλιακά εγκαύματα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα. Τα εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία ενοχοποιούνται ιδιαίτερα καθώς ο οργανισμός δείχνει να ¨θυμάται΄ και να εκδικείται με τη σειρά του μετά από χρόνια.
Το Σύνδρομο Δυσπλαστικών Σπίλων χαρακτηρίζεται από την παρουσία 2 ή περισσότερων δυσπλαστικών σπίλων. Δυσπλαστικός χαρακτηρίζεται ο σπίλος που εμφανίζεται ασύμμετρος με ποικίλο χρώμα και ακανόνιστα όρια. Η εξέλιξή του είναι βραδεία σε διάστημα ετών. Άτομα με ΣΔΣ θεωρούνται αυξημένου ρίσκου για ανάπτυξη μελανώματος και θα πρέπει να εξετάζονται από ειδικό ιατρό πιο συχνά από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Επίσης μεγάλης σημασίας έχει η αυτοεξέταση ανά μήνα για την έγκαιρη διάγνωση και την πρόληψη.
Στα πρώιμα στάδια του μελανώματος η νόσος είναι ιάσιμη. Διαβάστε περισσότερα για τους σπίλους.